فیلم | کتابخانه تاریخی سارایوو؛ گنجینه نسخه‌های خطی و قرآنی

به گزارش ایکنا،‌ کتابخانه غازی خسروبیگ که به مدت 488 سال در سارایوو، پایتخت بوسنی و هرزگوین فعالیت می‌کند، در سال 1537 میلادی توسط غازی خسروبیگ، نوه سلطان بایزید دوم، یکی از سلاطین عثمانی ساخته شد و به عنوان یکی از قدیمی‌ترین کتابخانه‌ها در منطقه بالکان شناخته می‌شود. 

این کتابخانه میزبان بیش از 10 هزار نسخه خطی به زبان‌های ترکی، عربی و فارسی با قدمت صدها ساله بوده و همچنین مجموعه‌ای غنی از روزنامه‌ها و مجلات را در اختیار دارد.

بیشتر بخوانید:

در جنگ اخیر بوسنی، انستیتوی شرقیات این مکان مورد حمله قرار گرفت و کتابخانه آن با 5 هزار و 240 اثر دست نویس کم نظیر در آتش سوخت و نابود شد.

این کتابخانه تاریخی که در سال 2018 از سوی یونسکو در فهرست «حافظه جهان» قرار گرفت، نسخ خطی را در رشته‌هایی مانند علوم اسلامی، علوم طبیعی، ریاضی، هندسه، نجوم و پزشکی نگهداری می‌کند.

در كتابخانه غازی خسروبيگ دو نوع نسخه خطی وجود دارد؛ نخست نسخه خطی متعلق به علمای بوسنی و هرزگوين كه از علوم شرعی مدارس بغداد و قاهره بهره‌مند شدند و دوم نسخه‌هايی خطی اسلامی كه توسط علما، حجاج، بازرگانان از مكه، مدينه، قاهره، بغداد و استانبول به اين كتابخانه آورده شد.

قدیمی‌ترین اثر موجود در این مکان، کتاب دست‌نویس احیاء علوم‌الدین از امام محمد غزالی متعلق به سال 1105 میلادی است. این اثر یکی از قدیمی‌ترین آثار دست‌نویس جهان است که از آن نسخه‌برداری شده است. 

کتابخانه غازی خسروبیگ ۲۰ نسخه خطی از ترجمه قرآن را در اختیار دارد که برخی از آن‌ها به زبان‌های عثمانی ـ ترکی، فارسی و برخی دیگر به زبان بوسنیایی هستند.

قرآن رنگارنگی که توسط فاضل پاشا شریف‌اوویچ که در سال 1882 درگذشت و توسط یک مهاجر داغستانی در سال 1849 نوشته شده بود نیز در این کتابخانه نگهداری می‌شود. این مصحف یکی از مهم‌ترین گنجینه‌های فرهنگی بوسنی و هرزگوین به‌شمار می‌رود. در این مجموعه، قدیمی‌ترین قرآن خطی، تصاویر مینیاتوری تذهیب شده ایرانی، نامه‌‎های حکومت عثمانی مبنی بر قانون‌گذاری‎‌ها، نامه‌های اداری و از این گونه مکاتبات هم وجود دارد.

یکی از مهمترین آثار نگهداری شده در این مکان نسخه خطی قرآن کریم با ترجمه فارسی است که قدمت این اثر به قرن هفدهم باز می‌گردد.